Atatürk, dine karşı bir lider değil; aksine, dinin özündeki akıl, ahlak ve adalet ilkelerini savunan bir düşünürdür. O, dini siyasetin aracı olmaktan kurtarıp vicdanın en saf yerine taşımıştır.
Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, yalnızca bir asker veya devrimci değil, aynı zamanda akıl, bilim ve vicdan rehberliğinde düşünen bir liderdi. Onun İslam’a bakışı da bu çizginin bir parçasıydı.
Atatürk’e göre din, insanın vicdanında yaşadığı manevi bir ihtiyaçtır. Ancak bu ihtiyaç, siyasetin ya da çıkarın elinde bir araç haline geldiğinde özünü kaybeder. Osmanlı’nın son döneminde dinin siyasete karışması, toplumun ilerlemesini engellemiş; Atatürk bu gerçeği görerek laiklik ilkesini getirmiştir. Laiklik, dine karşı değil; tam tersine, dinin özgürce yaşanabilmesi için bir teminattır.
Atatürk, “Din vardır ve lazımdır; dinsiz milletlerin devamına imkân yoktur” diyerek inancın toplum için önemini açıkça belirtmiştir. Ancak o, dinin özünü hurafelerden ve taklitçilikten arındırmak istemiştir.
Bir konuşmasında şöyle der:
“Bizim dinimiz en makul ve en tabiî dindir; ve ancak bundan dolayı son din olmuştur.”
Bu düşünceyle Atatürk, halkın İslam’ı anlayarak yaşaması için Kur’an-ı Kerim’in Türkçeye çevrilmesini ve Elmalılı Hamdi Yazır’a tefsir yazdırılmasını sağlamıştır. Çünkü bir millet, kendi dilinde anlamadığı bir dini yalnızca şekil olarak yaşar; oysa Atatürk, bilinçli bir iman istiyordu.
Atatürk’ün dine yaklaşımı, inanç dayatması değil, inanç özgürlüğü temelindedir. “Herkes vicdanının emrine uymakta serbesttir” sözü, onun bu konudaki en açık ifadesidir.
Bugün, Atatürk’ün bu dengeli yaklaşımını yeniden hatırlamak her zamankinden daha önemlidir. O, dini siyasetin gölgesinden kurtararak, hem dinin saygınlığını hem de milletin iradesini korumuştur.
Atatürk’ün hedefi basitti ama büyüktü:
Akılcı, ahlaklı, vicdanlı ve inançlı bir toplum.
Peki biz bugün, onun açtığı bu yolda,
aklı ve imanı aynı ışıkta buluşturabiliyor muyuz?
